Yerel üzümlerle ilgili her yazıya başladığımda ele aldığımız alt başlıklardan birisinin hep o üzümün nasıl yok olmaktan son anda kurtarıldığı olması, aslında toprağa nasıl ihanet ettiğimizin açık bir kanıtı. İnsan bu son dakikada kurtarılmış olan üzümlere bakınca acaba neleri kurtaramadık diye düşünüyor. Hatta birçok üzüme, belki de varlığını hiç fark etmediğimiz ve kayıt altına almadığımız için, ulaşmamız da mümkün olamayacak.

Türkiye Bağ Rotaları Tadım Serisi paralelinde yaptığımız üzüm çeşidi seçiminin bu haftaki konuğu Bornova Misketi. Yine ağlamaklı bir ifadeyle 1970’li yıllarda neredeyse kaybolma noktasına gelen Bornova Misketinin, bu dönemde Bornova Belediyesi’nin beş dönümlük bir bağlık alana yaptığı kurtarma ekimleri ve sonrasında Coğrafi İşaretleme başvurularının tamamlanmasıyla yeniden yaşama döndüğü bilgisini sizlerle paylaşalım.

Kendi alanında otorite olan üç yazarın hazırladığı “Wine Grapes” ansiklopedisinde Bornova Misketi başlığı, bizi, ‘Muscat Blanc a Petits Grains’ maddesine yönlendiriyor. Buradaki açıklamalara göre Muskat üzümünün kayıtlarda ilk göründüğü tarih 1304 yılı. Latince Muscatellus olarak belirtilen üzüm İtalyanca’ya Moscadella olarak girmiş.

Fakat Anadolu yakasından Muscat (bizdeki adıyla misket) üzümüne baktığımızda bizim hikâyemizin daha farklı olduğunu görüyoruz. Üstelik bozacının şahidi şıracı değil. Bizim tanıklarımız arasında ilk akla gelen ‘Tarihin Babası’ olarak kabul ettiğimiz Herodot. İzmir’le (eski adıyla Smyrna) ilgili bir yazısında gidenlerin mutlaka içmesini önerdiği ‘gül ve bal kokulu moskhatos şarabı’ aslında bizim yok olmaktan son anda kurtardığımız Bornova Misketi’nden başkası değil. Bugünkü Foça’da geçmiş zamanda yaşamış Phocaia’lıların Anadolu’dan götürdükleri asma fidanları arasında hem Foça Karası’nın hem de Bornova Misketi’nin yer aldığı tahmin ediliyor.

Bornova Misketi, bizim üzümlerimiz arasında aromatik yanı belki de en güçlü olan şarabı kadehlerimize getiriyor. Burnunuzu kadehe yaklaştırdığınızda koku alma merkezinizdeki bütün alarmların çalmaya başladığını ve ‘böyle şarabı başka yerde bulamazsınız, koklayabildiğiniz kadar koklayın’ dediğini duyar gibi olacaksınız.

Şarap üreticilerimiz Bornova Misketinden hem sek hem de dömisek ve tatlı şaraplar yapıyorlar, doğrusu pek de güzel yapıyorlar. WAYANA Şarap Menüsünde Bornova Misketinin farklı üreticiler tarafından hazırlanmış pek çok örneği var. Urla bölgesinden Perdix, Denizli-Çal’dan Lermonos, Muğla yöresinden Mor Salkım sek beyazlarıyla, Urla Şarapçılık da yarı tatlı şarabıyla tatmanızı bekliyor. Biliyorsunuz, WAYANA’da her şey kadehle alınabiliyor. Karşılaştırıp size en uygun olanı seçmek size kalmış.

Bornona Misketi üreten şaraphaneler için:

Lermonos

https://lermonos.com/ana-sayfa/

Mor Salkım Şarapları

http://www.morsalkimbagcilik.com.tr/

Perdix Şarapları

https://www.perdixwines.com/

Urla Şarapçılık

http://www.urlasarapcilik.com.tr/en-US/