Ülkemizin dünyadaki üzüm üreticilerinin ilk beşi arasında olduğunun pek çoğumuz farkında bile değilizdir. Doğru gördünüz, ilk beşteyiz. Ama dünya sıralamasında bizim önümüzde yer alan ve üretimi bizden daha çok olan ülkelerde yetiştirilen üzümün %90’ından fazlası şarap yapımında kullanılırken bu oran bizde %2,5’tur. Evet, yine yanlış görmediniz: %2,5.

Denizli deyince aklımıza önce Pamukkale gelir. Haksız da değiliz; öyle sıra dışı bir güzellik ki Pamukkale, o bembeyaz travertenleriyle hafızamızda kayıtlı resimler arasında belki de en seçkinlerinden birisi. Ama bu yazımız Denizli’nin Pamukkale kadar farkında olmadığımız bir başka zenginliği hakkında: Denizli’nin bağları.

Denizli’nin hemen her ilçesi geniş bağlık alanlarıyla ülkemizin toplam üzüm rekoltesinin yaklaşık üçte birini karşılıyor. Yani üretimin miktar olarak büyüklüğü dünya çapında önemli bir orana sahip. Denizli’yi hemen hemen her çeşit üzümün yetiştiği bir bağ okyanusu gibi düşünmemiz yanlış olmaz. Bu üzümlerden bir tanesi yörenin endemik üzümü olmasıyla bugünkü yazımızın da kahramanı: Çal Karası

Çal Karası, 2020 yılında Coğrafi İşaretle tescil edilmiş. Tescil belgesinde morumsu-siyah renkli, taneleri orta büyüklükte ve dolgun, elipsoidal şekilli etli ve sulu olduğu, Ağustos ayının sonlarında olgunlaştığı, salkımının sık ve kanatlı olduğu, orta kalınlıkta kabuklu, 1-2 çekirdekli olduğu belirtiliyor. Düşük asit ve dengeli yapısıyla şarap üretimine uygun olduğu, ayrıca kurutularak da değerlendirildiği bilgilerini görüyoruz.

Çal Karası, Fransızların ‘keklik gözü’ diye nitelendirdikleri oldukça açık kırmızı renge sahip şaraplar veriyor. Bu rengin etkisiyle piyasaya önce Çal Karası roze şarapların üretilerek sunulduğunu gözlemliyoruz. Kavaklıdere’nin Lâl şarabı bunun en güçlü örneği. Denizli, Türkiye’nin şaraba bakışının değiştiği son çeyrek yüzyılda hem yörenin eski üreticilerinin hem de onlara katılan yeni üreticilerin yarattığı dinamizmle müthiş bir değişim yaşıyor. Çal Karası üzümü de sıkışmış olduğu yerden çıkarak her çeşit varyasyonun denendiği bir döneme giriyor. Artık pek çok üretici monosepaj kırmızı, roze hatta blanc de noir tekniğiyle beyaz şarap olarak Çal Karası üzümünü değerlendiriyor.

Kadıköy’deki şarap evimiz WAYANA Wine Bar, Çal Karası üzümünden yapılan pek çok şaraba yer veriyor şarap menüsünde. Küp, Kuzubağ, Erdel, Lermonos markaları altında üretilen hem monosepaj hem de Çal Karası içeren harmanlardan zengin bir koleksiyon var WAYANA’da. Çal Karası şaraplarını yakından tanımak isterseniz bekleriz.

Çal Karası hakkında şarap yazarı dostlarımızın kaleme aldığı yazıların linkleri ve tescil belgesinin linkini de aşağıda paylaşıyoruz.

T.C. Kültür Bakanlığı Portalı:

https://www.kulturportali.gov.tr/portal/denizli-calkarasi-uzumu-denizli-calkarasi

Mehmet Yalçın’ın t24’te yayınlanan “Kara’larda sıra Çalkarası’nda” başlıklı yazısı:

https://t24.com.tr/yazarlar/mehmet-yalcin/kara-larda-sira-calkarasi-nda,36050

Şarap dünyası profesyonellerinden Yasemin Yar’ın “Çal Karası Üzümü” bloğu:

https://bgnneyesem.com/cal-karasi-uzumu/

Küp Şarapları:

https://kupsarap.com/

Kuzubağ Şarapları:

https://www.kuzubag.com/

Lermonos Şarapçılık:

https://lermonos.com/ana-sayfa/